Interpretacja indywidualna to jedno z kluczowych narzędzi w polskim systemie prawa podatkowego, które daje podatnikom możliwość uzyskania wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Dzięki temu rozwiązaniu, przedsiębiorcy oraz osoby fizyczne mogą uniknąć nieporozumień z organami skarbowymi i zyskać pewność co do prawidłowości swoich działań. Jednak proces uzyskiwania interpretacji indywidualnej może napotkać szereg trudności. W tym artykule szczegółowo omówimy narzędzie, jakim jest interpretacja indywidualna podatkowa oraz rozwiniemy kwestię potencjalnych problemów związanych z jej uzyskaniem.
Czym jest interpretacja indywidualna?
Interpretacja indywidualna to odpowiedź Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, na pytanie podatnika dotyczące interpretacji przepisów prawa podatkowego w jego indywidualnej sprawie.
Interpretacje indywidualne obejmują szeroki zakres podatków, w tym m.in. podatek dochodowy (CIT, PIT), VAT, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz inne obszary prawa podatkowego np. przepisy o raportowaniu schematów podatkowych (MDR). Warto podkreślić, że interpretacja indywidualna jest wiążąca tylko dla wnioskodawcy, czyli osoby, która ją uzyskała, i nie ma charakteru ogólnego, co oznacza, że nie odnosi się do innych podatników.
Jak uzyskać interpretację indywidualną?
Aby uzyskać interpretację indywidualną, należy złożyć wniosek do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który zawiera:
- opis zdarzenia przyszłego / stanu faktycznego;
- pytanie dot. interpretacji przepisów prawa podatkowego;
- stanowisko w sprawie wraz z jego uzasadnieniem.
Koszt złożenia wniosku to 40 zł per pytanie (w 2025 roku).
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej ma obowiązek odpowiedzieć na wniosek w terminie 3 miesięcy, choć czasami odpowiedź może się wydłużyć, zwłaszcza jeśli organ wymaga dodatkowych informacji. W przypadku pozytywnej interpretacji, podatnik może w pełni stosować się do przepisów zgodnie z uzyskaną odpowiedzią, co zapewnia ochronę przed ewentualną odmienną kwalifikacją podatkową zdarzenia i wynikającymi z niej obciążeniami publicznymi (podatkami, odsetkami za zwłokę) oraz odpowiedzialnością karną skarbową, jeśli interpretacja została wydana przed realizacją zdarzenia.
Jakie są problemy związane z uzyskaniem interpretacji indywidualnych?
Chociaż procedura uzyskiwania interpretacji podatkowej wydaje się prosta, istnieje kilka problemów, które mogą wystąpić w trakcie procesu. Oto najczęstsze trudności, na które napotykają podatnicy:
1. Niedokładność wniosku o interpretację indywidualną
Częstym problemem jest niedostateczne uzasadnienie wniosku lub brak niezbędnych dokumentów, które pozwalają organowi skarbowemu na pełne zrozumienie sytuacji podatnika. Wnioski, które są nieprecyzyjne lub nie zawierają wszystkich wymaganych informacji, mogą zostać odrzucone lub zwrócone do uzupełnienia, co powoduje opóźnienia w procesie. Powszechną praktyką obserwowaną w 2024 r. było również zadawanie przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej szeregu pytań do wniosku, w tym do opisanego zdarzenia przyszłego / stanu faktycznego, stanowiska oraz uzasadnienia. Pytania zadawane przez organ w niektórych wypadkach należałoby uznać za trudne, wymagające fachowego wsparcia doradcy podatkowego.
2. Długi czas oczekiwania na odpowiedź
Choć organy skarbowe mają obowiązek wydania interpretacji indywidualnej w ciągu 3 miesięcy, zdarza się, że czas oczekiwania się wydłuża – często poprzez obszerne wezwania do uzupełnienia wniosku. Taki stan rzeczy może wprowadzać dodatkowy stres dla przedsiębiorców, którzy potrzebują interpretacji, aby podjąć decyzje podatkowe lub rozliczeniowe w określonym czasie. Czas oczekiwania wymaga również rozsądnego w czasie zaplanowania transakcji / działań.
3. Niejednoznaczne interpretacje podatkowe
Problem niejednoznacznych interpretacji podatkowych jest jednym z najczęstszych wyzwań, z jakimi borykają się podatnicy, jak również doradcy podatkowi.
Interpretacje indywidualne mogą być nieprecyzyjne lub niekompletne, zwłaszcza w przypadkach, gdy przepisy są niejasne lub nie zawierają jednoznacznych wskazówek. W takim przypadku organ skarbowy może wydać interpretację, która pozostawia pewne wątpliwości, przez co podatnik może nie być pewien, czy postępuje zgodnie z prawem. W 2024 r. obserwowaliśmy praktykę wydawania interpretacji podatkowych warunkowych, które poprzedzone były domaganiem się w wezwaniach do stwierdzenia w opisie stany faktycznego / zdarzenia przyszłego, które mają być przedmiotem rozstrzygnięcia, co w szczególności częste było w wypadku odwoływania się przepisów podatkowych do innych przepisów prawnych.
Problematyczne mogą być również sytuacje, w których przepisy podatkowe są wciąż w fazie interpretacji, a brak jednoznacznych regulacji skutkuje wieloma różnymi interpretacjami tego samego przepisu. Przykładem mogą być zmiany w przepisach dotyczących VAT czy też podatku dochodowego, które wprowadzają nowe zasady rozliczania podatków w określonych branżach. W takich sytuacjach, podatnik, mimo uzyskania interpretacji, może nadal mieć wątpliwości w jej pełną skuteczność w kontekście zmieniających się przepisów.
Warto również zauważyć, że niejednoznaczne interpretacje mogą wynikać z indywidualnych uwarunkowań konkretnej sprawy. Na przykład, w przypadku złożonych transakcji międzynarodowych lub innowacyjnych modeli biznesowych, organy skarbowe mogą mieć trudności z udzieleniem jednoznacznej odpowiedzi.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że wiele przepisów podatkowych odnosi się obecnie do klauzul antyabuzywnych tj. regulujących nieuprawnione uzyskiwanie korzyści podatkowych i jeśli istnieje obawa zastosowania ww. przepisów do konkretnej sytuacji, która jest przedmiotem procesu interpretacyjnego, organ może wydać postanowienie o odmowie wydania interpretacji indywidulanej. W takiej sytuacji wniosek o interpretację nie jest rozpatrywany.
4. Zmieniające się przepisy podatkowe
Kolejnym wyzwaniem jest zmienność przepisów prawnych. Nawet jeśli podatnik uzyska interpretację indywidualną, zmiany w przepisach mogą sprawić, że wcześniejsza interpretacja stanie się nieaktualna. W takich sytuacjach, podatnicy mogą zmagać się z sytuacją, w której już podjęte decyzje oparte na interpretacji muszą zostać zmienione w wyniku nowelizacji przepisów. Problem ten występuje w szczególności w wypadku wniosków o interpretacje składanych w drugiej połowie roku, które bazują na aktualnych na ówczesny moment przepisach podatkowych, a które to wnioski mogą dotyczyć zdarzeń, które nastąpią w roku kolejnym, do których mogą być już stosowane nowe, zmienione przepisy podatkowe.
5. Koszt procedury uzyskania interpretacji indywidualnej
Chociaż opłata za wniosek o interpretację indywidualną wynosi jedynie 40 zł, koniecznym staje się – na skutek problemów wskazanych powyżej – udział doradcy podatkowego w większości takich postępowań.
6. Kontrola podatkowa mimo uzyskanej interpretacji
Interpretacja indywidualna nie chroni podatnika przed kontrolą podatkową/postępowaniem podatkowym. Choć jest ona wiążąca dla organów podatkowych, nadal mogą przeprowadzić one kontrolę/postępowanie, jeśli uznają, że przepisy zostały niewłaściwie interpretowane lub zastosowane w praktyce. Organy podatkowe mogą podważać ochronę interpretacji indywidualnych, wskazując, że w rzeczywistości okoliczności sprawy były inne niż opisane we wniosku, podatnik nie uwzględnił we wniosku wszystkich okoliczności itp.
Czy obecnie warto jeszcze występować z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej?
Interpretacja indywidualna to narzędzie, które z perspektywy idei taj instytucji prawnej powinno zapewnić klarowność w interpretowaniu oraz stosowaniu przepisów podatkowych i ochronę przed błędnymi decyzjami podatkowymi. Jednak procedura uzyskiwania interpretacji indywidualnej może wiązać się z trudnościami, zwłaszcza w przypadkach niejednoznacznych interpretacji podatkowych.
Zrozumienie tych problemów i przygotowanie dokładnego wniosku o interpretację może pomóc w uzyskaniu satysfakcjonujących odpowiedzi na pytania podatkowe i uniknięciu ryzyka związanych z nieprawidłowym stosowaniem przepisów.
Dobrze przygotowany wniosek o wydanie interpretacji indywidulanej pozwala uniknąć problemów z organami podatkowymi i zoptymalizować rozliczenia firmy. Podejście strategiczne do planowania transakcji, zabezpieczanych interpretacjami indywidualnymi, umożliwia rozsądne zarządzanie obszarem podatkowym, a nie tylko reagowanie na zmiany, czy błędy.
Jeżeli niniejszy artykuł był dla Ciebie interesujący, możesz również zapoznać się z naszym ostatnim wpisem:
Jeśli masz wątpliwości dotyczące któregoś z punktów, skonsultuj się z nami przez formularz:
- „Konsultacja Wstępna”: https://ntaxhub.pl/kontakt/
Jeśli ten wpis był dla Ciebie pomocny i chcesz być na bieżąco, zapisz się do naszego newslettera